Acil Durum Müdahale Rehberi

Tehlikeli madde taşımacılığında risk açısından,taşıma esnasında insana,hayvana,tüm canlılara,doğaya karşı olası tüm risklerin en minimum seviyeye indirilmesi büyük önem taşır. Bu yüzden her tehlikeli madde taşımacılığı öncesi risk değerlendirilmesi yapılması gerekir. Oluşucak risk seviyesine göre, riski en aza indirmek için tüm önlemlerin alınması, ileride oluşucak zararların en aza indirilmesi veya hiçbiri yapılamıyorsa veya yeterli gelmiyorsa tüm taşımanın tamamen durdurulması gerekmektedir.

Bazı iş yerlerinde  kimyasalların fazlaca olması ve gaz, buhar, toz, sislerin atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve yanıcı madde ile bir araya gelmesinde çok büyük yangınlar, patlamalar meydana gelir. Bu durum iş yerinde çalışan personeller,iş yerleri ve çevre için büyük tehlike arz etmektedir. Patlamanın şiddetini bazı değişkenler belirler.Bunlar; ortamın kapalı veya açık olması, patlayıcı maddenin cinsi, miktarı ve karışım özellikleridir. Patlayıcı ortamın meydana gelmesinde üç etken başroldür;

Bunların birinin bile eksik olması patlama riskini aza indirir. Patlamanın veya diğer olası felaketlerin olmaması için patlayıcı ortamın oluşmasını önlemek gerekir. Üretilen,paketlenen,depolanan maddelerin birçoğu tehlike içerir. Çalışan personelin ve çevrenin iş sağlığı ve güvenliğini korumak amacıyla patlamanın zararlarını minimalize edecek önlemler alınmalıdır. Bu önlemler de tedbirlerin alınması amacıyla risk yönetimi kaçınılmaz hale gelmiştir.Risk hesaplamanın birçok yolu vardır. En çok bilinen ve uygulanan hesaplama ise istenmeyen bir olayın meydana gelme olasılığı ile bu olayın soncunun çarptırılmasıdır. Risk yönetimi yeni kimyasalların pazarlama öncesi, mevcut kullanılan kimyasalların maddelerin insan sağlığı ve çevreye olan etkileri üzerine karar vermede etkin rol almaktadır. Risk yönetimi 7 aşamadan oluşmaktadır;

• Etki değerlendirme (tehlike tanımı)
• Maruz kalma değerlendirme
• Risk karakterizasyonu
• Risk sınıflandırma
• Risk azaltım seçeneklerin tanımı
• Risk azaltımı
• İzleme ve gözden geçirme

 Patlama riskinin ele alınmasında patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı, tutuşturucu kaynakların bulunması, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri, işyerinde bulunan ve kullanılan maddeler, prosesler ve bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri olabilecek patlamanın etkisinin büyüklüğü, patlayıcı ortam oluşabilecek diğer bir kaynak olarak ele alınmaktadır.

Genel bir risk yönetim yapısı ise şöyledir;

• Yapıyı tespit et
• Riskleri tanı (Neyi nasıl,en güvenli şekilde yapabilirim)
• Riskleri analiz et
• Kontrolleri belirle
• Olasıkları belirle
• Önlemleri belirle

Karayolunda moduyla patlayıcıların taşınması, maddenin ; depolandığı yerden alınması ve yüklenmesi de dâhil olmak üzere, teslim edileceği depoya kadar doğrudan taşıma imkânı sağlamaktadır. Fakat diğer taşıma usullerine göre daha pahalı ve daha az emniyetli bir taşıma türüdür. Taşıyıcı firmaların her birinde mutlaka Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmalığı (TMGD) bulunması zorunludur. Karayolu moduyla taşınan maddeler risk açısından taşınması bu tedbirler eşliğinde meydana gelmelidir;

• Araçlarının teknik dokümanlarında belirtilen tonajı aşacak şekilde yükleme yapılmamalıdır.
• Yükler araç kasasından taşmayacak şekilde yüklenir, üzeri kapatılmalıdır.
• Yükleme yapılan alanın en az 30 m civarında sigara içilmez, çakmak, ve kıvılcım çıkaran aletler kullanılmamalıdır.
• Patlayıcılar cinslerine göre sınıflandırılıp,taşınmalıdır.
• Yükleme sırasında yangın söndürme cihazları hazır bulundurulmalıdır.
• Görevli personele yapacağı işler ve yüklemede uyulacak emniyet tedbirleri hakkında eğitim verilmelidir.
• Ağır yükler alta, hafifler üste yüklenmelidir. Araç kapakları üzerine yük yüklenmemelidir.
• Hasar görmüş veya sızıntı yapmış ve patlayıcılar araca yüklenmemelidir.
• İstifler arasında istenmeyen boşluklar oluşması durumunda boşluklar hava yastıkları ile doldurularak istiflerin kaymaması sağlanır.
• Patlayıcı maddeyi taşıyan sürücüler tehlikeli maddeler ile ilgili eğitim almalı ve girdiği sınavlardan başarılı ile geçmelidir. Başarısız oldukları takdirde bu işi yapmamalılardır.
• Patlayıcı taşıyan araçların sürücüleri 24 saat içinde en fazla 9 saat araç kullanılabilirler. Bu süre hafta iki kez 10 saate çıkarılabilir.